Đ_iều trị viêm đại tràng mạn tính dưới góc độ Đông y

   Với sự tiến bộ của nền y học, ngày càng có nhiều phương pháp điều trị viêm đại tràng mạn tính ra đời như phương pháp nội khoa dùng thuốc Tây y, phương pháp phẫu thuật, phương pháp Đông y dùng các bài thuốc thảo dược. Bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu về việc điều trị viêm đại tràng mạn tính dưới góc độ Đông y các bạn nhé!

Tổng quan về đại tràng

  Đại tràng (ruột già) là bộ phận quan trọng trong hệ thống đường ruột, có chức năng chứa các chất cặn bã của quá trình tiêu hóa thức ăn từ ruột non xuống và thải ra ngoài, trong đó còn có cả nước. Trước khi chất cặn bã được thải ra ngoài, đại tràng hấp thụ một phần nước từ các chất cặn bã đó.

   Vì đại tràng là nơi hình thành và đào thải phân nên đây là cơ quan rất thuận lợi cho các vi sinh vật có hại  phát triển và gây ra các bệnh lý đại tràng như bệnh viêm đại tràng, viêm loét đại tràng, bệnh viêm ruột, hội chứng ruột kích thích…

Hình ảnh đại tràng

Viêm đại tràng mãn tính là gì?

   Viêm đại tràng mãn tính là một bệnh đường ruột có tỷ lệ mắc rất cao ở nước ta. Bệnh thường xuất hiện sau nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng ở ruột. Bệnh mạn tính, có từng đợt tiến triển. Tính chất vừa viêm vừa loạn dưỡng làm thay đổi hình thái niêm mạc đại tràng cùng với rối loạn chức năng vận động, chế tiết, hấp thu của đại tràng.

Bệnh viêm đại tràng mãn tính có một số triệu chứng đặc trưng:

• Đầy bụng, chướng hơi, chán ăn, đau bụng
• Rối loạn đại tiện kéo dài, lúc táo lúc lỏng
• Phân ít thành khuôn, lúc thì táo, lúc thì nát, phân sống…
• Đại tiện ra máu…

Viêm đại tràng mãn tính

Nguyên nhân viêm đại tràng mãn tính theo quan điểm của Đông y

Theo Đông y, có 4 nhóm nguyên nhân gây viêm đại tràng là Ẩm thực bất điều, Thất tình nội thương, Ngoại tà lục dâm, Tỳ vị tố hư. Cụ thể:

• Ẩm thực bất điều: ăn uống không điều độ, lạm dụng rượu bia, ăn uống thức ăn kém vệ sinh, thức ăn nhiễm độc, nhiều dầu mỡ, khó tiêu, sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài gây rối loạn tiêu hóa…
• Thất tình nội thương hay yếu tố tinh thần: Hay lo lắng, buồn phiền hoặc cáu giận, công việc căng thẳng, stress….
• Ngoại tà lục dâm: Mầm bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào cơ thể
• Tỳ vị tố hư: Do thể chất suy nhược hoặc bị bệnh tật kéo dài làm ảnh hưởng đến chức năng của tỳ vị và đại tràng gây rối loạn tiêu hóa lâu ngày dẫn đến viêm đại tràng.

   Các nguyên nhân trên ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến công năng của tỳ vị và đại tràng, làm cho các tạng phủ này suy yếu mà gây nên bệnh, khiến cho quá trình tiêu hóa thức ăn, hấp thu dinh dưỡng và bài tiết các chất cặn bã bị rối loạn khiến các đợt viêm cấp tính tái đi tái lại và rồi trở thành viêm đại tràng mãn tính.

Chẩn đoán viêm đại tràng mãn tính như thế nào?

   Trên thực tế hiện nay, Đông y và Tây y thường được kết hợp với nhau trong việc sàng lọc, chẩn đoán, điều trị viêm đại tràng.  Để chẩn đoán viêm đại tràng mãn tính, phân biệt các bệnh lý đại tràng dễ gây nhầm lẫn, các bác sĩ thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng và các chỉ số cận lâm sàng:

• Lâm sàng:

• Triệu chứng: đau bụng, chướng hơi, sôi bụng, rối loạn đại tiện (đại tiện nhiều lần, táo lỏng thất thường, phân có nhiều nhầy có thể có máu).

• Khám thấy thừng sigma (+) và đau.

• Cận lâm sàng:

• Chụp khung đại tràng giúp cho chẩn đoán chức năng và chẩn đoán phân biệt bệnh lý.
• Nội soi và kết quả mô bệnh học là hai chỉ số cận lâm sàng có tính chất quyết định chẩn đoán.
• Xét nghiệm phân có thức ăn chưa tiêu hoá, lên men chua, phản ứng axit, kiềm có vai trò quan trọng để chẩn đoán xác định bệnh.

Điều trị viêm đại tràng bằng thuốc đông y

   Khi đã chẩn đoán chính xác tình trạng viêm đại tràng của bệnh nhân, tây y thường hướng tới các giải pháp sử dụng thuốc tổng hợp hoặc các biện pháp ngoại khoa. Còn theo đông y, các bác sĩ sẽ kê cho bệnh nhân các phương thuốc, bài thuốc Đông y là sự kết hợp của các vị dược liệu khác nhau. Tùy vào tình trạng bệnh của bệnh nhân và các bệnh mắc kèm, các bác sĩ Đông y sẽ có sự điều chỉnh thích hợp phương thuốc như thêm hoặc bớt đi một số vị (gia giảm). Bên cạnh đó, căn cứ vào nguyên nhân viêm đại tràng, Đông y chia bệnh viêm đại tràng thành các thể bệnh và điều trị theo các thể này:

Điều trị viêm đại tràng bằng thuốc Đông y như thế nào?

Thời kỳ phát tác (đợt cấp của viêm đại tràng mãn tính):

• Can tỳ bất hòa:

• Triệu chứng: Phúc thống thường lúc căng thẳng hoặc sau lao lung quá độ, tiết tả nùng huyết tiện (ỉa chảy có mủ máu), trước khi tiết tả đau nhiều, sau tiết tả đau giảm, ngực sườn chướng đầy, đau đầu hay cáu gắt giận dữ, bụng đầy chán ăn, ái khí, chất lưỡi hồng, rêu lưỡi trắng mỏng; mạch huyền hoặc huyền sác.
• Nguyên nhân: Do tỳ khí yếu hoặc do có thực trệ và thấp tà khi gặp lúc tinh thần thất thường khiến can bị tổn hại. Can mất sự sơ tiết, hoành nghịch phạm tỳ khiến Tỳ kém hoạt động, khí cơ không điều hòa sinh đau bụng. Tỳ mất sự kiện vận làm thủy cốc không được tiêu hóa sinh đại tiện  thất thường.
• Pháp điều trị: sơ can lý tỳ - hành khí chỉ lợi.
• Bài thuốc điều trị viêm đại tràng: hợp phương “tứ nghịch tán” và “thống tả yếu phương”.

Phương thuốc Đông y điều trị viêm đại tràng thể can tỳ bất hòa

• Gia giảm:

+ Nếu tiết tả nhiều lần lỵ cấp hậu trọng thì gia thêm: ô mai 6g, ngũ vị tử 6g.

+ Có thực trệ thì gia thêm: sơn tra 15g, thần khúc 12g, lai phục tử 10g.

+ Mệt mỏi ăn kém phải gia thêm: đẳng sâm 10g, sa nhân 6g.

• Thấp nhiệt uẩn kết:

• Triệu chứng: Phát sốt, đau bụng, hạ lợi xích bạch niêm dịch tiện hoặc hữu lý cấp hậu trọng, giáng môn đều nhiệt, tiểu tiện ngắn đỏ; chất lưỡi hồng, rêu lưỡi vàng nhờn; mạch hoạt sác.
• Pháp điều trị: thanh nhiệt giải độc- hoá thấp chỉ thống
• Thuốc điều trị viêm đại tràng: hợp phương “bạch đầu ông thang” và “thược dược thang”.

Phương thuốc Đông y điều trị viêm đại tràng thể thấp nhiệt uẩn kết

• Gia giảm:

+ Nhiệt nhiều và trệ thì gia thêm: sinh đại hoàng 15g, cát căn 15g.

+ Thấp nhiều phải gia thêm: hậu phác 12g, thương truật 10g.

+ Có biểu chứng thì gia thêm: kinh giới 12g, liên kiều 12g.

+ Bụng chướng đau thì gia thêm: chỉ thực 15g, thanh bì 10g.

• Ứ trở trường lạc:

• Triệu chứng: Đau bụng kịch liệt hoặc chướng đau tăng dần liên tục, nôn khan hoặc nôn mửa, sốt cao không lui, bụng chướng như gỗ, đông thống cự án, đại tiện bất thông, mũi khô, chất lưỡi hồng, rêu xám (tro) hoặc vàng trắng tương kiêm mà nhờn; mạch hoạt sác hoặc huyền khẩn.
• Nguyên nhân: Do can khí uất trệ, khí cơ không đều nên trướng đầy bĩ tức. Can khí không hòa, Tỳ vận không tốt nên kém ăn, khí khi đình trệ làm cặn bã lưu lại nên đại tiện không thông.
• Pháp điều trị: hoạt huyết hóa ứ thông lý công hạ.
• Thuốc điều trị viêm đại tràng: “đào nhân thừa khí thang” gia giảm.

Phương thuốc Đông y “đào nhân thừa khí thang” điều trị viêm đại tràng

• Gia giảm:

+ Sốt cao mà không lui thì gia thêm: hoàng liên 10g, chi tử 10g, tử hoa địa đinh 12g, ngân hoa 10g, bồ công anh 10g.

+ Nếu khớp đau thì gia thêm: tần cửu 12g, khương hoạt 10g, độc hoạt 10g.

+ Nếu có kết tinh hồng ba thì gia thêm: đan bì 10g, đan sâm 12g.

Thời kỳ hoãn giải (ngoài đợt cấp):

• Tỳ thận dương hư:

• Triệu chứng: Phúc tả lâu ngày, hoãn cốc bất hóa, quản bì nạp bảo, bì phạp vô lực, sắc mặt vô hoa; sợ lạnh, thích ấm, quản phúc lạnh đau; ngũ canh tiết tả; chất lưỡi nhợt, hình lưỡi bệu mềm hoặc rìa có hằn răng; mạch trầm tế vô lực.
• Nguyên nhân: Do tiết tả lâu ngày khiến thận dương hư, dương khí yếu, vị quan không vững bền nên có những biểu hiện trên.
• Pháp điều trị: ôn bổ tỳ thận - sáp trường chỉ tả.
• Thuốc điều trị viêm đại tràng: “tứ thần hoàn” hợp “đào hoa thang” gia giảm:
• Gia giảm:

+ Hoãn cốc bất hóa thì gia thêm: sơn tra 15g, thần khúc 12g.

+ Ăn không ngon thì gia thêm: bạch đậu khấu 10g, sa nhân 10g (sau).

+ Người già hư nhược phải gia thêm: đẳng sâm 15g, hoàng kỳ 20g, sao biển đậu 10g.

• Tỳ vị hư nhược:

• Triệu chứng: Đại tràng ố phúc tả, đại tiện lỏng nát hoặc hoài dục bất thần, bì quyện phạp lực, sắc mặt bệch trắng, hoàng nuy, chất lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng hoặc trắng nhờn; mạch nhu hoãn hoặc trầm tế vô lực.
• Nguyên nhân: Do Tỳ vị hoạt động kém, ăn không tiêu sinh ra đầy bụng, thức ăn không tiêu hóa được đại tiện lúc rắn lúc lỏng. Tỳ vị càng hư yếu thì càng không sinh được tinh hoa khiến khí huyết kém, người bệnh trở lên gầy yếu mệt mỏi
• Pháp điều trị: kiện tỳ hoà vị - vận trung chỉ tả.
• Thuốc điều trị viêm đại tràng: “sâm linh bạch truật tán” gia giảm:

Phương thuốc “sâm linh bạch truật tán” điều trị viêm đại tràng

• Gia giảm: 

+ Tả lâu khí hư thoát giang thì gia thêm: cát căn 20g, thăng ma 15g, sài hồ 10g, chỉ xác 30g.

+ Nếu dương trung hư lao thì gia thêm: bào khương 10g, chế phụ phiến 10g.

Những chú ý trong việc điều trị viêm đại tràng mãn tính bằng thuốc Đông y

• Chỉ sử dụng thuốc Đông y điều trị viêm đại tràng khi đến khoa Đông y của bệnh viện điều trị. Bởi các bác sĩ y học cổ truyền ở đây đều có trình độ chuyên môn cao, các vị thuốc trong bài thuốc đảm bảo về chất lượng…
• Tuyệt đối không:

+ Sử dụng đơn thuốc Đông y của người khác để tự ý chữa viêm đại tràng tại nhà.

+ Nghe tin đồn, nghe lang băm, sử dụng các bài thuốc từ dược liệu không rõ nguồn gốc, thực hư tác dụng.

• Các thuốc Đông y có thời gian điều trị dài, bệnh nhân cần thường xuyên tái khám, không tự ý dùng thuốc.

    Bên cạnh đó, các chuyên gia sức khỏe khuyên rằng, sử dụng bài thuốc Đông y chỉ là một trong các phương pháp điều trị viêm đại tràng. Bệnh viêm đại tràng mãn tính là căn bệnh tiến triển theo thời gian, dễ tái phát và khó chữa lành hoàn toàn. Để có thể thực sự sống vui, sống khỏe mà không lo viêm đại tràng tiến triển nặng, người bệnh viêm đại tràng cần chú ý thực hiện các biện pháp phòng ngừa viêm đại tràng tái phát.

Các biện pháp phòng ngừa viêm đại tràng tái phát.

Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau

   Thuốc giảm đau là những loại thuốc có thể làm giảm các cơn đau do các bệnh lý, chấn thương hay phẫu thuật gây nên. Nhóm thuốc này có tác dụng ngăn chặn các tín hiệu đau từ não bộ và từ đó giảm bớt tình trạng đau cho người bệnh.

   Hiện nay có rất nhiều loại thuốc giảm đau không kê đơn, bệnh nhân có thể dễ dàng  mua ở hiệu thuốc.

   Theo tổ chức Crohn’s and Colitis Foundation (CCF), các thuốc giảm đau, kể cả thuốc giảm đau không kê đơn hay thuốc giảm đau theo toa đều có khả năng cao gây viêm loét đường ruột, làm tái phát bệnh viêm đại tràng.

   Chính vì vậy mà CCF khuyến cáo mọi người tránh lạm dụng hoặc tự ý sử dụng các loại thuốc giảm đau trừ khi được chỉ định điều trị một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, tốt cho tiêu hóa

   Một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp bạn bảo vệ hệ tiêu hóa ngăn ngừa bệnh viêm đại tràng mãn tính tái phát.

   Người bệnh viêm đại tràng mãn tính cần có một chế độ ăn uống đa dạng, đủ lượng calo và dinh dưỡng. Cần chú ý đến những loại thực phẩm có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn để tránh. Bệnh nhân cũng nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ để giảm các triệu chứng của bệnh và hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.

Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên

Sử dụng sản phẩm hỗ trợ điều trị viêm đại tràng mãn tính từ thảo dược thiên nhiên

   Một trong những sản phẩm thảo dược đang rất được ưa chuộng hiện tại đó là BoniBaio của Mỹ và Canada.  BoniBaio là sản phẩm được phân phối độc quyền bởi công ty Botania.

  BoniBaio được sản xuất trên dây chuyền công nghệ tiên tiến, hiện đại với công thức toàn diện gồm 3 nhóm chính nên vừa hỗ trợ điều trị được triệu chứng đau bụng, chướng bụng, đi ngoài…; vừa giải quyết tận gốc nguyên nhân gây bệnh, vừa giúp cải thiện bệnh rõ rệt. 

Thành phần BoniBaio

• Nhóm tác động vào nguyên nhân của hội chứng viêm đại tràng cấp và mãn tính: 6 tỷ lợi khuẩn Lactobacillus Acidophilus, L.Plantarum, L. Casei, Bifidobacterium Bifidum/Lactis Composition, Bifidobacterium Longum. Lợi khuẩn sẽ bám lên các lông nhung và tiết dịch nhầy bao phủ niêm mạc ruột tạo thành lớp lá chắn kép giúp bảo vệ niêm mạc đường ruột cũng như ức chế sự phát triển của các vi khuẩn có hại, sản xuất kháng thể giúp tăng cường sức đề kháng, làm lành các vết viêm loét đại tràng.

• Nhóm tác động vào triệu chứng:

+ Cung cấp chất xơ, giảm táo bón: Hạt thì là, Inulin

+ Giãn cơ trơn, giảm co thắt đại tràng: Bạc hà, lá bài hương

+ Chống viêm, cải thiện tình trạng viêm: Gừng, bạch truật, Hoàng liên

+ Nhóm mát gan, trợ tiêu hóa: Lô hội, arginin, đu đủ

+ Bảo vệ niêm mạc đại tràng, giảm đau đại tràng: cây du trơn

• Nhóm tác động vào nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích: 5-HTP là acid amin được chiết xuất từ hạt giống của cây Griffonia simplicifolia (một loại cây thuộc họ đậu). Khi vào cơ thể 5-HTP sẽ tạo thành serotonin, giúp cơ thể thư giãn, giảm căng thẳng, stress, cải thiện tinh thần cho bệnh nhân, tác động vào nguyên nhân gây bệnh đại tràng co thắt.

   Chính vì vậy mà BoniBaio là sản phẩm phù hợp cho cả 2 đối tượng bị đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích) và bệnh viêm đại tràng mãn tính.

Đánh giá BoniBaio

“BoniBaio có hiệu quả không? BoniBaio có tốt không?”chắc hẳn sẽ là thắc mắc của rất nhiều người khi chuẩn bị và mới bắt đầu sử dụng sản phẩm BoniBaio. Để trả lời câu hỏi này, mời quý bạn đọc theo dõi lời phản hồi của những khách hàng đã từng sử dụng sản phẩm BoniBaio ở phần dưới đây:

Chú Nguyễn Đình Khoa, sinh năm 1965 ở Thôn Hồng Sơn, xã Biển Sơn, Lục Ngạn, Bắc Giang

“Tôi bị bệnh viêm đại tràng mãn tính hơn 20 năm nay cũng bởi thời trẻ kinh tế khó khăn, đi làm ăn xa toàn phải ăn cơm quán, rồi hay nhậu với bạn bè. Không chỉ là đau bụng âm ỉ mà có hôm còn đau quặn ruột, phân lúc táo lúc lỏng, hôm lại sống rồi nát. Cứ ăn cái gì lạ hay đồ dầu mỡ, bia bọt… là y như rằng hôm đó tôi phải ôm cái nhà vệ sinh suốt. Thậm chí có lần tôi đã phát hiện trong phân của mình nhuốm máu đỏ tươi, chưa kể đến phân có nhầy bám quanh giống như rỉ mũi vậy, ăn gì ra nấy. Đợt đó người tôi gầy rộc đi trông thấy, tôi sụt đi những 4-5 kg, mặt mũi thì xanh xao vàng vọt. Dùng nhiều loại không đỡ, may mà được đứa cháu ở Hà Nội biết bệnh nên mua BoniBaio cho uống. Thật bất ngờ, chỉ sau 4 lọ các triệu chứng của tôi giảm hẳn, tôi ăn uống được thêm nhiều đồ lạ mà không còn đau bụng, đi ngoài nữa. Tôi ăn khoẻ hơn, không còn đau bụng, tiêu hoá nuột nà và phân thành khuôn rất đẹp. Hiện tại mặc dù sức khoẻ ổn định tôi vẫn duy trì ngày 1-2 viên để phòng bệnh tái phát.”

Chú Nguyễn Đình Khoa, sinh năm 1965

Bà Trần Thị Liên, 70 tuổi ở Thôn Ái Quốc, xã Đình Chu, huyện Lập Thạch, Vĩnh Phúc, điện thoại: 0388.024.919.

“Bà bị viêm đại tràng từ cách đây 30 năm rồi, bụng nó nổi cục lên, cuồn cuộn đau kinh khủng, đầy bụng, chướng hơi, cứ ăn đồ ăn lạ là bị đau ngay nhất là đồ ăn mà có nước như canh cua, ốc, trai, hến hay thức ăn từ bữa trước mà để tới bữa này ăn là biết ngay. Ngày có khi đi 3-4 lần, phân nát, phân sống, có khi phân toàn nước. Vì bệnh đại tràng mà bà sụt mất 10 cân, từ 53 cân mà còn có 43 cân. Bà dùng BoniBaio với liều 4 viên mỗi ngày, chia 2 lần. Chỉ sau có 4 lọ bà không còn bị đau bụng ậm ạch nữa, số lần đi vệ sinh đã giảm hẳn. Cơn đau quặn bụng, đầy hơi, chướng bụng biến mất không còn dấu vết, bụng dạ nhẹ nhõm. Bà chỉ đi ngày 1 lần đi vệ sinh vào buổi sáng, phân thành khuôn như người bình thường rồi. Mừng nhất là bà ăn uống lại được, ăn gì cũng được, không phải “kén cá chọn canh” như trước, ăn xong không bị đau bụng gì cả, thoải mái lắm.

Bà Trần Thị Liên, 70 tuổi

Anh Trần Đức Hạnh, 37 tuổi, đt: 0905.431.381, ở số nhà 212/56/1 Nguyễn Hữu Cảnh, thành phố Vũng Tàu

“Tôi bị bệnh viêm đại tràng hành hạ nhiều năm nay, thường xuyên đau bụng, đi ngoài phân nát, lẫn nhầy và máu. Bác sĩ kê đơn thuốc tây, uống mấy ngày đầu thấy đỡ, nhưng sau đó chẳng nhịn được miệng, ăn vài miếng tôm hay cá là bệnh lại tái phát, còn trẻ mà phải bóp mồm bóp miệng khổ lắm. Mới chỉ có 1 tháng dùng BoniBaio thôi mà đã có những chuyển biến bất ngờ, tôi không còn đau bụng nữa, phân thành khuôn rất đẹp, không còn nhầy lẫn máu nữa, tôi ăn uống thoải mái mà không bị tái phát lại, thậm chí uống rượu bia cũng chẳng sao. Được 3 tháng tôi đi nội soi lại, niêm mạc đại tràng đã phục hồi, lành hết cả vết tổn thương.”

Anh Trần Đức Hạnh, 37 tuổi

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho quý bạn đọc các thông tin hữu ích về phương pháp điều trị viêm đại tràng mạn tính dưới góc độ Đông y. Nếu có bất cứ thắc mắc nào mời quý bạn đọc gọi tới số 18001044 để được hỗ trợ.

>>> Xem thêm:

• Tổng hợp các nguyên nhân viêm đại tràng và bật mí giải pháp điều trị từ chuyên gia
• Chia tay viêm đại tràng mãn tính với bí quyết thần kỳ từ thiên nhiên